ป้าพวงเพชร เสือสง่า แห่งร้านนางเลิ้งอ๊าร์ต วันนี้อายุราว 84 ปี แล้ว ลูกชายเล่าว่า เริ่มลดทอนความทรงจำลงบ้าง ต้องทานยาบำรุงและดูแลใกล้ชิดแล้ว
เราจำได้ว่า … วันหนึ่งในช่วงการชุมนุมที่มีอยู่เสมอๆ รอบที่ทำงานแถวสะพานวันชาติ ก็เห็นคุณป้าคนหนึ่งขี่รถสกู๊ตเตอร์สามล้อวิ่งฉิวไปบนถนนพระสุเมรุหลายครั้ง บางครั้งถึงกับอ้าปากค้าง ป้าแว๊นลิ่วผ่านหน้าเราไปอย่างรวดเร็ว ใครๆ ก็บอกว่า ป้าร้านนางเลิ้งอ๊าร์ตไง เป็นภาพคุ้นเคยในช่วงปีหลังๆ ของการชุมนุม ป้ามาแถวที่ชุมนุมจากนางเลิ้งบ่อยๆ

วันที่เข้าไปคุยกับป้าพวงเพชร ความน่ารักยังมีอยู่เสมอในรอยยิ้มและเสียงหัวเราะ ป้าอารมณ์ดี และยังนั่งเฝ้าเก๊ะลิ้นชักเงินแบบที่เคยทำมาหลายสิบปี ควบคุมรายรับรายจ่ายของร้านตั้งแต่แต่งงานเข้ามาอยู่กับสามีผู้สืบทอดกิจการร้านถ่ายรูปและทำล็อกเกตหินตั้งแต่เมื่อเกือบหกสิบปีที่แล้ว

สามีของป้ารับสืบทอดร้านนางเลิ้งอ๊าร์ตมาจากเครือญาติ และมีวิชาการทำล็อกเกตหินภาพลงสีสวยงาม เป็นงานฝีมือปราณีตที่คู่ควรกับงานช่างฝีมือทำกรอบเงินทองหรือล้อมเพชร ชิ้นหนึ่งๆ แพงสมควรกับฝีมือ และยังเป็นรายได้สำคัญของร้าน ที่สืบฝีมือกันภายในครอบครัว จนทำให้ทุกวันนี้ร้านนางเลิ้งอ๊าร์ตยังคงเปิดร้านได้เสมอๆ ไม่มีอะไรต้องร้อนใจ แม้สภาพแวดล้อมและสังคมเทคโนโลยีเปลี่ยนแปลงไปหมดแล้ว แต่งานช่างฝีมือล็อกเกตหินยังคงมีผู้สั่งทำอยู่เรื่อยๆ

เจ้าของร้านชื่อนายหม่อยหยุ่น แซ่เหงี่ยว เป็นชาวจีนที่ไปเติบโตที่เกาะมาริตัส แถบแอฟริกา จึงมีความรู้ภาษาอังกฤษดี เมื่อเข้ามาอยู่เมืองไทยก็ได้โอนสัญชาติและเปลี่ยนชื่อเป็นนายอาจ ศิลปวณิช เคยเป็นลูกจ้างร้านทองมาก่อน แล้วจึงได้ออกมาเปิดร้านถ่ายรูปตามความสนใจของตัวเอง ในสมัยนั้นล็อกเกตเป็นเครื่องประดับที่กำลังเป็นที่นิยม แต่ต้องส่งไปทำที่ต่างประเทศ เขาจึงเริ่มต้นศึกษาวิธีการทำอย่างจริงจังจนเป็นผลสำเร็จ และหลานของท่านนี้ก็คือสามีป้าพวงเพชรนี่เอง

ป้ายังคงใช้นามสกุล ‘เสือสง่า’ และลูกก็ยังคงใช้นามสกุลนี้ ป้ากำเนิดจากการเป็นลูกสาวชาวจีนแต้จิ๋วที่โพธาราม อายุเพียงสองเดือน คณะลิเกดอกดิน เสือสง่า ไปแสดงที่โพธาราม ก็รับลูกสาวชาวจีนขาวๆ คนนี้มารับเป็นหลานบุญธรรม ‘แม่ละออง’ ครูลิเกเช่นกัน ลูกสาวของตาดอกดินเลี้ยงป้าพวงเพชรมาแต่นั้น ป้าเติบโตอยู่ในโรงลิเก แน่นอนย่อมกลายเป็นนางเอกลิเก ได้วิชาความรู้ เพลงราชนิเกลิงจากตาดอกดินและใช้ชีวิตแบบคนไทยๆ ในสังคมแวดล้อมแบบคนลิเก

ราวอายุ 26 ปี หลังจากย้ายมาอยู่ที่แถบถนนพะเนียง ซึ่งยังมีบ้านคณะลำตัดดังๆ อีกหลายคณะ ป้าไปเรียนตัดเสื้อที่แถววัดสระเกศ และครูมักฝากฟิล์มมาล้างอัดภาพที่ร้านดังนางเลิ้งอ๊าร์ต ก็พบพ่อม่ายอายุมากกว่าสิบกว่าปี เป็นคนจีนเชื้อสายแคะ ที่มีฝีมือและทำร้านถ่ายรูปอยู่แล้ว ต่อมาก็แต่งงานกันและมีลูกอีก 5 คน หลายสิบปีมาแล้ว เมื่อสามีคุณป้าเสียชีวิตไป ป้าก็ออกท่องเที่ยวต่างประเทศกับคณะทัวร์ต่างๆ ใช้ชีวิตคล่องแคล่วกระฉับกระเฉง และดูมีความสุขด้วยอารมณ์และการหยอกเย้าขี้เล่น คนอยู่ใกล้ก็ดูสนุกและมีความสุขไปด้วย

ป้าเป็นแม่บ้านเต็มตัว และควบคุมเก๊ะเงินอย่างเบ็ดเสร็จ เราสังเกตชีวิตความเป็นอยู่ของป้าที่ใช้ชีวิตเป็นคนไทยพื้นบ้านมากกว่าคนเชื้อสายจีน อีกทั้งสามีป้าก็ไม่นิยมไหว้เจ้า ป้าทำบุญตักบาตร ร้องลิเกระดับนางเอก ทั้งๆ ที่ป้าและครอบครัวรูปลักษณ์ภายนอกดูเป็นคนเชื้อจีนเต็มขั้น

งานล็อกเก็ตหินทำทีละชิ้น และเป็นงานสั่งทำ ใช้ล็อกเกตที่สั่งทำมาคราวละมากๆ เป็นเซรามิคแบบหนึ่ง แล้วใช้ภาพถ่ายแล้ววาดภาพไฮไลท์เพิ่มเติมอย่างละเอียดมากๆ ด้วยสีหรือลงทองคำคุณภาพสูง แล้วใช้ฟิล์มกระจกเคลือบอีกชั้น ทำให้ต้องระมัดระวังเวลาใช้ที่อาจเป็นรอยได้ ผู้คนจึงมักใช้ออกงานสำคัญๆ กันเท่านั้นเอง

บางทีอาจจะมีบ้านเมืองเพียงไม่กี่แห่งเช่นในกรุงเทพฯ หรือเมืองไทย ที่ผู้คนต่างชาติพันธุ์ถูกหลอมรวมจนกลายเป็นคนสยามหรือคนไทยได้อย่างน่าทึ่ง
บทความนี้เป็นบทความที่คัดลอกมา
ที่มา: มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์
บทความโดย: วลัยลักษณ์ ทรงศิริ (เรียบเรียงเมื่อ 26 เม.ย. 2559)
อ้างอิง: Facebook Page สร้างประวัติศาสตร์สังคมย่านเมืองเก่ากรุงเทพฯ วันที่ 23 มิ.ย. 2558
Lorem Ipsum is simply dummy text of the printing and typesetting industry. Lorem Ipsum has been the industry’s standard dummy text ever since the 1500s, when an unknown printer took a galley of type and scrambled it to make a type specimen book. It has survived not only five centuries, but also the leap into electronic typesetting, remaining essentially unchanged. It was popularised in the 1960s with the release of Letraset sheets containing Lorem Ipsum passages, and more recently with desktop publishing software like Aldus PageMaker including versions of Lorem Ipsum.
It is a long established fact that a reader will be distracted by the readable content of a page when looking at its layout. The point of using Lorem Ipsum is that it has a more-or-less normal distribution of letters, as opposed to using ‘Content here, content here’, making it look like readable English. Many desktop publishing packages and web page editors now use Lorem Ipsum as their default model text, and a search for ‘lorem ipsum’ will uncover many web sites still in their infancy. Various versions have evolved over the years, sometimes by accident, sometimes on purpose (injected humour and the like).

Contrary to popular belief, Lorem Ipsum is not simply random text. It has roots in a piece of classical Latin literature from 45 BC, making it over 2000 years old. Richard McClintock, a Latin professor at Hampden-Sydney College in Virginia, looked up one of the more obscure Latin words, consectetur, from a Lorem Ipsum passage, and going through the cites of the word in classical literature, discovered the undoubtable source. Lorem Ipsum comes from sections 1.10.32 and 1.10.33 of “de Finibus Bonorum et Malorum” (The Extremes of Good and Evil) by Cicero, written in 45 BC.
There are many variations of passages of Lorem Ipsum available, but the majority have suffered alteration in some form, by injected humour, or randomised words which don’t look even slightly believable. If you are going to use a passage of Lorem Ipsum, you need to be sure there isn’t anything embarrassing hidden in the middle of text.